کتاب علم تنفس

میتوان بدون صرف غذا روزها و هفته ها زنده ماند اما بدون نفس کشیدن حتی برای چند دقیقه مرگ فرا میرسد، پس میتوان گفت: «حیات و استمرار آن وابسته به تنفس است» به همین دلیل در این پست می خواهیم با اهمیت بیشتری به این مفهوم بپردازیم و تکنیک هایی برای جذب انرژی حیاتی و غلبه بر پیری و بیماری با آن و اهمیت پرانا بیاموزیم.

در کتاب شانکارا چاریا آمده است: «کسی که تفاله های ذهنش به واسطه پرانا پاک شده است به برهمن وارد شده است» تنفس مانند تمام پدیده ها یک صورت ظاهری دارد و یک مفهوم و صورت باطنی. وجه ظاهری تنفس در ارتباط با حیات فیزیولوژیکی انسان است که عبارتست از دریافت اکسیژن از طریق نفس کشیدن و جذب آن برای ادامه حیات سلولی و فیزیولوژیکی بدن. نفس کشیدن غیراصولی با بخشی از ریه ها موجب بیماری، کمبود قدرت و انرژی – خمودگی و شعف عمومی بدن می شود.

برعکس تنفس منظم و عمیق با بیشترین بخش ریه ها موجب شادابی تحرک و احساس قدرت و سلامت بدن می گردد. اما در تنفس یوگی راز دیگری نهفته است و آن راز بزرگ این است که: تنها اکسیژن سبب استمرار حیات نیست، زندگی توام با آگاهی نشأت یافته از انرژی «پرانا» است. در اوپا نیشاد آمده است: هوشیاری و پرانا دو برادر هستند. هاتا یوگا پرادیپیکا می گوید:

هر جا فکر هست، پرانا هم هست و هر جا پرانا هست فکر نیز هست.

اگر شما بتوانید تنفس را کنترل کنید، می توانید ذهن را کنترل کنید و برعکس. لذا باید یاد گرفت که نفس کشیدن را از طریق فنون پرانایاما تنظیم کرد اما با احتیاط کامل باید عمل کرد، زیرا یا شما را می کشد یا می سازد! اگر پرانایاما (فنون ذخیره سازی پرانا) نامنظم انجام شود، به جای دریافت انرژی حیاتی، آنرا از دست می دهید.

خواندنی: کتاب رمز توانگری و راز قدرت

پا تنجلی در یوگا سوترا از هشت اندام یوگا سخن می گوید ولی به هیچ وجه تاکیدی بر ترتیب انجام آنها ندارد فقط زمانیکه از پرانایاما صحبت می کند تاکید می کند که باید بعد از تکمیل آسانا انجام شود . در علم تنفس عمل دم را پوراکا «Puraka» و عمل بازدم را ریچاکا «Rechaka» و توقف را کومبهاکا «Kumbhaka» می نامند .

در هاتا یوگا پرادیپیکا از آنترا کومبها کا «Antra Kumbhaka» و باهیا کومبهاکا «Bahya – Kumbhaka» صحبت می کند که توقف بعد از دم (پر شدن ریه ها) و توقف بعد از بازدم (خالی شدن ریه ها) اطلاق می شود. اجرای روشهای پرانایاما ابتدا با کوشش همراه است و زمانیکه شخص در این کار استاد شود، پرانایاما بدون کوشش انجام می شود. در اینصورت آنرا «Kevala Kumbhaka» می نامند.

در این حالت دیگر فکر دخالت ندارد. نه فکر درونی و نه بیرونی، تموجات ذهن خاموش می شود. باید بخاطر داشت که کومبهاکا «Kumbhaka» نگهداشتن تنفس نیست بلکه نگهداشتن انرژی است. اوشو (Osho) عارف بزرگ معاصر هند می گوید:

وقتی خطری تو را تهدید نمی کند تو اول فکر می کنی بعد عمل می کنی اما در موقع خطر این روند معکوس می شود. تو اول عمل می کنی بعد فکر می کنی.

عملی که بدون تفکر انجام می شود تو را به مرکز اصلی وجودت (در ناف) پرتاب می کند. برای همین است که مخاطره اینقدر جاذبه دارد، با سرعت رانندگی میکنی، سریع و سریعتر و ناگهان مرگ آفرین می شود، در این لحظه تعلیق (وقتی مرگ و زندگی با هم فاصله ندارند) ذهن متوقف می شود و تو به مرکز اصلی پرتاب می شوی. در زمان خطر آگاهی معمولی عمل نمی کند و نیازی به ذهن نیست، تو بی ذهن می شوی «Nomindu» تو هشیاری ولی تفکری وجود ندارد.

تنفس سیستم عصبی را تقویت می کند

دستگاه عصبی از دو بخش تشکیل شده است: دستگاه عصبی مرکزی، دستگاه عصبی خودکار شامل سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک. سیستم پاراسمپاتیک شول ریلاکس شدن و سلامتی بدن است زیرا نفس عمیق وارد شكم شده موجب فعال شدن سیستم پاراسمپاتیک می شود و این امر آرامش دهنده است. تنفس عادی و سطحی، دستگاه عصبی سمپاتیک را تحت کنترل خود نگه می دارد و این سیستمی است که انسان را برای خطر آماده می کند.

وقتی تنفس سطحی و با سرعت انجام می شود به بدن اطلاع می دهد که خطر است و این حالت تولید اضطراب می کند و در صورتیکه نفس کشیدن بر همین روال ادامه یابد حالت اضطراب دائمی می شود و انسان نیز به مرور زمان به این وضع عادت می کند و آگاهانه متوجه وضعیت اضطراب آلود خود نمی شود و به تدریج شخص آماده ابتلاء به بیماری می شود. لذا می توان گفت: تنفس کامل یعنی تبدیل سیستم اضطرابی به سیستم ریلاکس.

همراه با تنفس آرام تغییرات زیادی در بدن و فکر ایجاد می شود، یک فرد متوسط در دقیقه پانزده مرتبه نفس می کشد. اگر این تعداد کمتر شود به هشت بار در دقیقه برسد، غده هیپوفیز شروع به عمل در حد مطلوب می کند، این غده غدد دیگر را تنظیم و موجب تعادل هورمونی میشود که کلید اصلی سلامت بدن است.

وقتی تعداد تنفس به چهار مرتبه در دقیقه برسد به تدریج غده پینه آل شروع به ترشح مطلوب می کند که همراه با ترشح غده هیپوفیز موجبات فعالیت چشم سوم را فراهم می سازد و روشن بینی، خواندن فکر (تله پاتی) دیدن هاله های اطراف بدن، قدرت دیدن اشياء از راه دور و باز شدن حس ششم می گردد.

پرانا چیست؟

انرژی حیات بخشی که کل هستی از آن ساخته شده جنبه های متكاثف أن کهکشان ها و بازارها و موجودات روی آنها را ساخته است و جلوه های لطیف آن انرژی های ذیشعور را پدید آورده است. تمام پدیده های ملموس و جنبه های لطیف و پنهانی هستی از دو ذره بنیادی، آغاز خلقت یافته اند و این دو موج (ذره) به نام های پین و یانگ یا پرانا و آپانا نامیده شده اند. هر چند که هر دو جلوه های متفاوت یک حقیقت اند و در مکتب یوگ، منشاء هستی پرانا است و پرانا سبب استمرار حیات است.

نیروی محرکه حیات در وجود انسان که منشاء آن مراکز انرژی در بدن استرالی است، پرانا است که از طریق تنفس به مصرف ادامه حیات میرسد. اما اگر بخواهیم حقیقت پرانا را درک کنیم باید از روشهای تنفسی خاص که تحت عنوان پرانایاما از آنها صحبت می شود استفاده کنیم تا به کمک این تکنیک ها و برانگیختن میل شدید و استفاده از تصویر سازی ذهنی و گسترش احساس بتوانیم انرژی حیاتی را جذب و سلامتی بدن و توان روحی را افزایش دهیم.

پرانایاما، تمرینات کنترل تنفس است برای دریافت و ذخیره سازی انرژی حیاتی پرانا. این تمرینات جزو اصول و پایه های مکتب یوگ و یکی از ارکان هشتگانه أشتانگا یوگا بشمار میرود و اگر درست بررسی کنیم ارکان هفتگانه دیگر بدون اجرای روشهای پرانایاما چندان مفید نخواهد بود، این ارکان هشتگانه عبارتند از: ياما (امساک و پرهیز)، نیاما (اجرای واجبات) ، أسانا (وضعیت های هاتا یوگا) ، پرانایاما (تکنیک های تنفسی جذب پرانا)، پرانی آهارا (انصراف حواس). دهارانا (تمرکز) ، دهیانا (تعمق) و سامادی (پیوستن به ذات).

در این مراحل هشتگانه غیر از باما و نیاما بقیه مراحل مستقیما با تنفس در ارتباط مستقیم هستند و بدون اجرای تکنیک های تنفسی کارایی آنها نزول می کنند.

پیشنهاد می کنم: چشم سوم چیست و چگونه میتوان آن را فعال کرد؟

چیزی که در بالا خواندید مقدمه ای بر کتاب علم تنفس بود تا متوجه موضوع این کتاب شوید. شما در این کتاب می آموزید چگونه با نفس کشیدن درست و اصولی و تکنیک های صحیح آن، ذهن و بدن خود را به درستی با آن همراه سازید و اینگونه انرژی حیاتی را برای دفع بیماری ها و ساختن یک زندگی سالم دریافت کنید.

کتاب علم تنفس منبعی فوق العاده عالی برای یادگیری اصولی تمرکز و گرفتن آگاهی از اطراف خود در هنگام مدیتیشن، یوگا و مراقبه است. بدون شک این کتاب می تواند راهنمای بسیار موثری در مسیر جذب خواسته های شما باشد. چرا که به کمک آن می توانید با قدرت بیشتری آگاهی هستی را دریافت و درک کنید و مسیر زندگی خود را با این اگاهی و روشنگری، به دقت بپیمایید.

وبسایت سینرژی با ناهید با افتخار این کتاب را به رایگان برای کاربران عزیز و بزرگوارش در وبسایت قرار داده است. به تک تک عزیزانی که به دنبال دستیابی به آگاهی واقعی و رسیدن به آرامش درونی در زندگی خود هستند، مطالعه کتاب علم تنفس را توصیه می کنیم. باشد که همه در کنار هم دنیایی سرشار از آگاهی و آرامش را برای خود و دیگران بسازیم.